Wenecja, o jakiej nigdzie nie przeczytasz.

Wenecja, romantyczne i zabytkowe miasto, w którym czas jakby się zatrzymał. Jest zdecydowanie jednym z niewielu miast na świecie, któremu bez wahania można nadać miano wyjątkowego. Położona na mokradłach, postawiona na niewidocznym lesie drewnianych pali, zalewana falami przypływów i regularnie nękana powodziami. Miasto, które wciąż można zwiedzać z przedwojennymi przewodnikami, gdyż nie przeszło żadnych większych zmian modernistycznych, a i wojny oszczędziły te tereny, co jest rzadkością na tym kontynencie.

Chodź zobacz Wenecję, o jakiej nigdzie nie przeczytasz.

Jak powstała Wenecja?

Wenecja powstała na 118 płaskich wysepkach, położonych na samym środku laguny, która zamyka Zatokę Wenecką. W tak niezwykle trudnych warunkach terenowych, między VI a VII wiekiem uciekinierzy ze stałego lądu podbitego przez barbarzyńskie plemiona,  opracowali jedyną w swoim rodzaju technikę budowania. Wznieśli oni mury z twardego kamienia na grubych palach i modrzewiowych pomostach. Metoda okazała się być skuteczna i większość weneckich budynków odznacza się niezwykłą trwałością - są wśród nich 400 letnie budowle.

• Wenecja jest drogim miastem i samych rodowitych mieszkańców nie stać na mieszkania. Większość z nich jest wykupiona przez bogatych obcokrajowców, którzy spędzają w nich od 2 do 3 tygodni w ciągu roku.
• Każdy typowo średniowieczny plac posiadał na środku studnię, co świadczy o tym, jak ważna była dla mieszkańców woda pitna na wyspie, a ich czystość chroniono surowymi przepisami, które zabraniały nurzanie w wodzie zwierząt, nieumytych garnków czy brudnych rąk.
• W średniowieczu ozdabiano jedynie elewacje, które były widoczne od strony kanałów.

Wenecja to dziesiątki odrębnych wysepek, połączonych mostami. Każda z nich ma własną studnię, kościół, dzwonnicę, a pośrodku campo, czyli plac - niegdyś centrum handlowe.

 

Czy wiesz, że... mosty niegdyś były własnością prywatną, a za korzystanie z nich pobierano opłaty? PIerwotnie nie miały balustrad, więc po zmroku nietrudno było o wypadek.

Weneckie palazzo

Domy weneckie zmieniały się, tak jak zmieniały się potrzeby mieszkańców. Większość z nich ma trzy pietra: kuchnie znajdowały się na parterze, skąd blisko było do wody pitnej. Typowe palazzo pełniło funkcję  domu mieszkalnego, składu towarów i kantoru handlowego, co odzwierciedlało kupiecki charakter miasta.

W XVI wieku wśród bogatych wenecjan zapanowała moda na kupowanie wiejskich posiadłości na stałym lądzie, by następnie postawić na nich bogato zdobione pałace. Coś co mnie urzekło, to wyodrębnianie specjalnych pokoi dla psów, które oficjalnie nosiły nazwę "Pokoju Pieska", a na sufitach często malowano freski, na których występowały psy.

Plan typowego palazzo (zwanego często Ca', skrót od Casa, czyli dom) przez stulecia niewiele się zmienił. Zmianie ulegały jedynie dekoracje, które to były zależne od panującego wówczas stylu. Na parterze w składach i biurach prowadzono interesy drogą wodną, na piano mobile, czyli pierwszym piętrze, pomieszczenie służyło celom reprezentatywnym, często bogato zdobione. Na wyższym piętrze za to mieszkali właściciele, a na poddaszu swoje miejsce miała służba.

Malarstwo weneckie

"Sztuka wenecka wyrosła z bizantyjskiej tradycji sztuki figuratywnej" czytam w jednym z przewodników po Wenecji. Sztuka ta miała utrzymywać wiernych w bojaźni bożej. Kontakty handlowe ze stolicą Bizancjum, czyli z Konstantynopolem sprawiały, że wschodnie wpływy utrzymywały się tu dłużej, niż w innych rejonach Włoch.

Styl renesansowy w Veneto zapoczątkował w latach 60. XV wieku Andrea Mantega, natomiast jego szwagier — Giovanni Bellini stał się czołowym malarzem Wenecji.

Na początku XVI wieku malarze weneccy zaczęli wypracowywać własny styl, a cechują go miękkie cienie i iście dramatyczna gra świateł, widoczne w dziełach najwybitniejszych mistrzów — Tycjana, Giorgiona, Tintoretta oraz Veronesa.

• Na ścianie Sali Wielkiej Rady w Pałacu Dożów wisi obraz zatytułowany "Raj" Jacopa Tintoretta. Jest największym obrazem świata — ma 22 metry długości i 6,7 metra wysokości.
• Najważniejsza kolekcja weneckiego malarstwa mieści się w Gallerie dell'Accademia.
• Tak naprawdę w Wenecji w każdym kościele spotkamy słynne malowidła, np. w bazylice Frari, wybudowanej w XIV wieku, wisi sławne malowidło Tycjana "Wniebowzięcie".

Gondole i gondolierzy

Gondolierzy są nieodłączną częścią symboliki Wenecji. Według miejscowej legendy, rodzą się oni z płetwami u stóp, aby mogli chodzić po wodzie... Jak zapewne wiecie, w Wenecji drogi, to po prostu kanały, a ich dobra znajomość topograficzna przekazywana jest z ojca na syna. Smukły kadłub i płaskie dno ułatwia poruszanie się po wąskich i płytkich kanałach. Niegdyś ten środek transportu służył głównie do przewożenia towarów z targu do palazzo, a dziś stanowi główną rozrywkę turystów.

Tradycyjny ubiór gondoliera to: kapelusz słomiany ze wstążką, koszulka w paski oraz ciemne spodnie. Gondolierzy wiosłują w nietypowej dla wioślarza pozycji, bo stojąc twarzą w kierunku ruchu łodzi.

W XVI wieku w Wenecji było 10 000 gondoli, dziś jest ich już mniej, niż 500.

Kampanila to charakterystyczna dla architektury włoskiej dzwonnica kościelna. Ta ze zdjęcia została odbudowana po tym, jak poprzednia po 1000 lat runęła w 1902 roku. Odbudowa jej trwała 10 lat, a fundamenty zostały wzmocnione dodatkowymi palami. 

Wenecja często występowała w produkcjach filmowych. Tu kręcono między innymi sceny do Casanovy Felliniego (1976) oraz Indiany Jonesa i ostatniej krucjaty (1989).

Zwiedzanie

Wenecja jest niewielkim miastem i do wszystkich jej zabytków można dotrzeć na piechotę. Sercem miasta jest Piazza San Marco i Pałac Dożów. 

Plac Świętego Marka

Plac Świętego Marka jest uznawany za jeden z najpiękniejszych placów na świecie. Stojąca frontem do placu bazylika Świętego Marka została zbudowana w stylu bizantyjskim. Zdobi ją 4000 metrów kwadratowych mozaik wykonanych głównie ze złota. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu, kiedy Maurowie na wieży zegarowej wybijali godzinę 9:00 lub 14:00, specjalny pracownik miejski karmił gołębie znajdujące się na placu. W 2008 roku dokarmianie gołębi zostało zakazane przez Radę Miasta.

Kościół Santa Maria delle Salute

Ten wielki barokowy kościół, wyznaczający południowy kraniec Canal Grande, jest jedną z najbardziej charakterystycznych budowli miasta. Kościół wybudowano w dowód wdzięczności za uwolnienie miasta od zarazy w 1630 roku — stąd też pochodzi nazwa Salute, oznaczająca zdrowie i pozdrowienie. Budowę kościoła rozpoczął w 1630 roku Baldassare Longhen mając wówczas 32 lata i poświęcił tej budowli całe swoje życie. Budowę ukończono 5 lat po jego śmierci, w 1687 roku.

Pałac Dożów

Palazzo Ducale w IX wieku był warownym zamkiem, który spłonął, podobnie jak kilka kolejnych budowli w tym miejscu. Dzisiejszy pałac powstał w wyniku prac prowadzonych w XIV i na początku XV wieku. Projektanci zerwali z tradycją, tworząc trójkondygnacyjną budowlę, gdzie gładka bryła różowego marmuru spoczywa na białej.

Ponte Rialto

Nazwa tego zawsze zatłoczonego mostu pochodzi od dawnej osady handlowej, którą założyli pierwsi mieszkańcy Wenecji. Od stuleci jest on nie tylko najbardziej zatłoczonym mostem, ale także i miejscem w całej Wenecji. O każdej porze dnia można spotkać tu tłum turystów kupujących pamiątki czy robiących zdjęcia. Most z kamienia powstał dopiero w 1588 roku,. Wszystkie poprzednie konstrukcje waliły się, gniły i były niszczone. Jeden z takich mostów runął w 1444 roku pod ciężarem gapiów, obserwujących uroczystość weselną markiza di Ferrara.

Wzdłuż Canal Grande

Zwany przez wszystkich wenecjan Canalazzo, a dla turystów jest to Canal Grande, którego wody płyną dawnym korytem rzeki, ogromnym zygzakiem przecina centrum Wenecji. Niegdyś służył kupieckim łodziom, które to dostarczały produkty do, znajdujących się tuż nad kanałem, pałaców. W 1495 roku ambasador Karola VIII powiedział, że kanał ten jest "najpiękniejszą ulicą świata".

Dziś na Canal Grande znajdują się 4 mosty. Najmłodszy z nich, Most Konstytucji, został otwarty w 2008 roku.

Ten wpis jest kontynuacją naszego czerwcowego eurotripu, który odbył się w 2015 (to już prawie 6 lat temu!). Więcej o miastach i krajach, które odwiedziliśmy, możecie przeczytać tutaj: Sirmione - miasto o iście włoskim klimacie oraz tutaj: 30. najlepszych ciekawostek o rajskiej Słowenii.

A na koniec jeszcze kilka zdjęć z Wenecji!